Interakcje CBD z lekami to temat niezywkle złożony. Dla wielu osób włączenie CBD do codziennej rutyny wiąże się z jednym zasadniczym pytaniem – Czy mogę łaczyć CBD z lekami, które zażywam? Odpowiedź nie jest niestety taka prosta, ponieważ wszystko zleży od rodzaju przyjmowanych leków oraz ich metabolizmu. CBD, mimo iż uznawane jest za w pełni bezpieczną substancję, może wpływać na działanie i przyswajanie niektórych leków. Dla tych więc, którym łączenie CBD z farmaceutykami spędza sen z powiek, przygotowaliśmy kompleskowy poradnik, w którym wyjaśniamy, jak CBD wpływa na przyjmowane lekarstwa.
Co to jest CBD?
Kannabidiol, czyli CBD, jest jednym z ponad 100 różnych odmian fitokannabinoidów – związków występujących w roślinie Cannabis sativa.
CBD zyskało dużą popularność w ostatnich latach dzięki szerokiemu zakresowi efektów terapeutycznych, a także zdolności łagodzenia wielu objawów skutecznie, bezpiecznie i z niewielkimi skutkami ubocznymi. W przeciwieństwie do tetrahydrokannabinolu (THC), innego fitokannabinoidu występującego obficie w roślinach konopi, CBD nie jest odurzające.
CBD jest najbardziej znane i spopularyzowane jako suplement stosowany w zaburzeniach takich jak padaczka. Okazuje się jednak skuteczny także w łagodzeniu objawów innych schorzeń np. lęku i depresji, schizofrenii, bólu, stanów zapalnych i neuropatycznych, choroby Parkinsona, choroby Leśniowskiego-Crohna, IBS oraz innych postaci zapalnej choroby jelit, a także niektórych rodzajów nowotworów.
Jednak pomimo faktu, że zdecydowana większość badań wskazuje, że olej CBD można bezpiecznie stosować na własną rękę, CBD silnie oddziałuje z różnymi układami w organizmie. Kannabidiol nie tylko wykazuje potencjał jako silny środek terapeutyczny, ale także może stanowić pewnego rodzaju zagrożenie, jeśli jest przyjmowany razem z innymi substancjami, takimi jak leki.
Czym jest metabolizm?
Zanim przyjrzymy się dokładnemu mechanizmowi jaki stoi za interakcjami CBD z lekami, warto zrozumieć, jak ogólnie działa metabolizm organizmu, a co za tym idzie systemy zaangażowane w metabolizm CBD, jego rozkład i wpływ na układ cytochromu P-450.
Wiele osób myśli o metabolizmie w kategoriach tego, jak łatwo lub wolno przybierają i tracą na wadze, często twierdząc, że mają „szybki” lub „wolny” metabolizm. Z naukowego punktu widzenia metabolizm kryje się pod wskaźnikiem podstawowej przemiany materii lub ilość kalorii potrzebnych do utrzymania normalnych funkcji organizmu w spoczynku.
Pojęcie PPM (podstawowa przemiana materii) różni się jednak od samej istoty metabolizmu, jaką jest sposób, w jaki substancje (np. żywność) są rozkładane i wykorzystywane przez organizm. Większość tego procesu zachodzi w jelitach i wątrobie – tzw. „efekt pierwszego przejścia” lub „metabolizm pierwszego przejścia”.
Wyjaśniając ten efekt w bardzo uproszczony sposób – po spożyciu pokarmu wątroba rozkłada go na poszczególne związki, aby mógł zostać zutylizowany przez organizm. Na przykład węglowodany są rozkładane na cukry, tłuszcze na trójglicerydy, a białka na aminokwasy. Następnie metabolizm, pod kontrolą enzymów, przekształca te związki w metabolity, które mogą być dalej wykorzystywane przez organizm, na przykład jako paliwo do procesów komórkowych lub jako budulec dla różnych układów i tkanek.
Metabolizm CBD – jak metabolizowane jest CBD
Podobnie jak pokarm, tak i środek terapeutyczny, taki jak CBD, musi przejść ten proces – w tym przypadku bardziej szczegółowo nazywany metabolizmem leków. Metabolizm leków odnosi się do czasu, z jakim leki i inne związki terapeutyczne rozkładane są przez organizm na poszczególne metabolity oraz jak długo te metabolity pozostają w organizmie.
Tak więc CBD przyjmowane doustnie, jako olej, kapsułka lub w postaci np. ciastek, musi przejść przez układ pokarmowy, gdzie jest wchłaniane do krwiobiegu przez jelita. Stamtąd CBD jest transportowane przez krew do wątroby, dokąd dostaje się przez układ wrotny. Gdy kannabidiol znajdzie się w wątrobie, enzymy rozkładają go na metabolity, po czym wchodzi do krwiobiegu w organizmie.
System cytochromu P450
Metabolizm oprócz rozbijania związków na metabolity pełni jeszcze jedną bardzo specyficzną i ważną rolę w procesie metabolicznym – umożliwia detoksykację oraz wydalanie obcych ciał w postaci leków (zwanych ksenobiotykami) oraz innych rodzajów substancji toksycznych.
Dzieje się to poprzez system zwany układem cytochromu P450 (CYP), który składa się ze specjalnej grupy enzymów zawierających hem jako kofaktor do przekształcania związków rozpuszczalnych w tłuszczach w związki bardziej rozpuszczalne w wodzie i wspomagający ich wchłanianie.
Szacuje się, że układ CYP jest odpowiedzialny za metabolizowanie ponad 60% każdego spożytego leku. Co ciekawe, badacze z branży farmaceutycznej oraz lekarze posiłkują się wiedzą na temat systemu cytochromu P450 w celu zrozumienia, obliczenia i przewidywania efektów dawkowania leków, a także ich potencjalnych skutków ubocznych.
Na przykład – jeśli wątroba przetwarza tylko jeden związek terapeutyczny, a system jest ogólnie zdrowy, naukowiec może wykorzystać średni czas potrzebny na przetworzenie leku lub lekarstwa przez CYP w celu obliczenia dokładnych informacji o dawkowaniu.
Istnieją jednak pewne substancje, które mogą wpływać na sposób, w jaki układ CYP przetwarza związki takie jak CBD, które powodują, że niektóre leki metabolizują się szybciej lub wolniej niż normalnie.
CBD a system cytochromu P450
Jak już wcześniej wspomniano, CBD ma zdolność do bezpośredniej interakcji z układem CYP w wątrobie. Badania przedkliniczne pokazują, że działanie CBD polega na tworzeniu powiązań z punktem, w którym zachodzi aktywność enzymu, działając jako „konkurencyjny inhibitor” – wypiera swoich chemicznych konkurentów, uniemożliwiając tym samym metabolizowanie innych związków przez układ CYP.
Stopień, w jakim CBD oddziałuje jako konkurencyjny inhibitor białek wiążących cytochrom P450, zależy głównie od ilości spożywanego CBD, unikalnej fizjologii danej osoby, a także rodzaju użytego produktu CBD (np. izolat CBD czy ekstrakty CBD). Wynika to z czynników determinujących, jak mocno cząsteczki CBD wiążą się z miejscem aktywności enzymu metabolicznego, przy zwiększonych i mocniejszych wiązaniach. Skutkuje to często bardziej konkurencyjnym blokowaniem innych substancji leczniczych.
Mówiąc prostym językiem, oznacza to, że CBD w pewnym sensie „wyprzedza” inne leki, jeśli chodzi o osiągnięcie pierwszeństwa w procesach metabolicznych. Zasadniczo oznacza to, że CBD dezaktywuje działanie wszystkich innych związków terapeutycznych, które przechodzą przez układ CYP.
To, jak skuteczny jest kannabidiol w konkurencji z innymi lekami, zależy od kilku czynników, ale przede wszystkim od jego ilości, która dostaje się do krwiobiegu. Jeśli dawka nie jest duża, będzie miała znikomy lub nawet żaden wpływ na aktywność CYP, a większość przyjętego razem z CBD leku zostanie zmetabolizowana. Jeśli natomiast przyjmie się dużą dawkę CBD, będzie wiązać się ona z dużo większą powierzchnią miejsca aktywności enzymu i spowoduje, że inny lek zostanie zmetabolizowany w znacznie mniejszej ilości.
Dlaczego wpływ CBD na układ cytochromu P450 jest tak ważny?
Ponieważ CBD wpływa na układ CYP w opisany wyżej sposób, zmienia zarówno sposób, w jaki niektóre inne leki są metabolizowane, jak również uniemożliwia metabolizowanie większych części innych leków. Prowadzi to do pozostawania w organizmie wyższych poziomów innych związków leczniczych.
Owe podwyższone stężenia mogą powodować co najmniej niepożądane skutki uboczne, takie jak zwiększone ryzyko krwawienia lub osłabienie układu odpornościowego i – co bardziej niepokojące – może dość łatwo dojść do przedawkowania.
Interakcje CBD z lekami: przeciwwskazania
Jak wspomniano, wbrew powszechnemu przekonaniu, CBD nie jest związkiem obojętnym biologicznie. Wręcz przeciwnie – CBD ma złożony profil farmakokinetyczny i farmakodynamiczny, podobny do każdego innego leku i może wchodzić w interakcje z innymi substancjami leczniczymi.
Na przykład, CBD może wpływać na każdy związek leczniczy metabolizowany przez układ CYP. Jednym ze wskaźników, że przyjmowany lek może być metabolizowany przez układ CYP, będzie to, że farmaceuta wskazał, aby:
- nie spożywać grejpfrutów lub rzeżuchy,
- nie stosować suplementów zawierających ziele dziurawca lub gorzknika kanadyjskiego.
Jednak nie jest to bynajmniej konkretne wskazanie – najpierw należy zawsze skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem. Stąd, wraz ze wzrostem popularności medycznego i bezpłatnego stosowania CBD, naukowcy zaczynają również bardziej bezpośrednio badać interakcje CBD z lekami.
Interakcje CBD z lekami – badania
Skoro wiadomo, że CBD może zaburzać działanie leków metabolizowanych przez układ CYP, warto doprecyzować tę zależność. Oto dwie grupy leków, które mają największy potencjał do interakcji z CBD.
CBD a leki przeciwpadaczkowe
Lek na bazie CBD – EPIDIOLEX® – zatwierdzony w Stanach Zjednoczonych jako lek przeciw objawom związanym z zespołami Lennoxa-Gastauta i Draveta, jest coraz częściej stosowany jako leczenie uzupełniające lub nawet zastępuje tradycyjnie stosowane leki przeciwpadaczkowe, klobazam i walproinian, a także odpowiednio styrypentol, topiramat, rufinamid i N-demetyloklobazam.
To właśnie skłoniło naukowców do badań nad tym, czy istnieją interakcje na poziomie lek-lek (DDI) i / lub skutki niepożądane (ADE) między tymi tradycyjnie stosowanymi lekami przeciwpadaczkowymi a CBD. Dane wykazały, że chociaż nie było poważnych ADE, zgonów ani ciąż podczas badania, większość osób zgłaszała pewne ADE o łagodnym nasileniu, podczas gdy 10,4% badanych zgłaszało umiarkowane ADE, a 2,6% pacjentów zgłaszało ciężkie ADE, z poważnymi skutkami charakteryzującymi się często występującymi wysypkami. Inne umiarkowane ADE obejmowały uczucie odurzenia, dyskomfort w trakcie miesiączkowania lub łagodne wysypki.
Pomimo tych ADE, naukowcy doszli do wniosku, że skuteczna dawka 750 mg kannabidiolu (około 20 mg / kg / dzień dla osoby dorosłej o masie ciała 75 kg) była w większości dobrze tolerowana podczas podawana jej razem z klobazamem, styrypentolem lub walproinianem oraz że niepożądane skutki uboczne wystąpiły tylko u pacjentów, u których nie dopasowano odpowiedniej dawki CBD.
W innym badaniu na interakcje między CBD a powszechnie stosowanymi lekami przeciwpadaczkowymi stwierdzono, że stężenia topiramatu, rufinamidu i N-demetyloklobazamu w surowicy uległy zmianie w połączeniu ze zwiększonymi dawkami CBD. Jednakże wszystkie odchylenia od normy mieściły się w akceptowalnym zakresie terapeutycznym. Podkreślały one jednak znaczenie monitorowania poziomów AED w surowicy i LFT w trakcie leczenia z wykorzystaniem CBD.
CBD a środki przeciwnowotworowe
W jeszcze innym badaniu, w którym naukowcy analizujący implikacje kliniczne i znaczenie DDI między lekami przeciwnowotworowymi a CBD u pacjentów z rakiem, stwierdzono, że istnieją wyłącznie ograniczone dane w tym zakresie. Większość z nich pochodzi z badań in vitro i realne implikacje in vivo nie są jeszcze dobrze zbadane. To doprowadziło badaczy do przekonania, że ostrożności nigdy za wiele, a lekarze i farmaceuci powinni zawsze brać pod uwagę możliwość interakcji CBD z lekami i związane z tym konsekwencje w wypadku zażywania przez pacjenta produktów z zawartością CBD.
Podobnie w badaniu określającym potencjalne ADE i DDI, naukowcy podkreślili, że użytkownicy medycznego CBD pod nadzorem klinicznym powinni być badani przesiewowo pod kątem potencjalnych DDI i ADE między CBD a innymi farmakoterapiami i istniejącymi schorzeniami. Stwierdzili również, że potrzebny jest wzrost świadomości wśród laików, którzy rekreacyjnie lub regularnie zażywają CBD. Również pracownicy służby zdrowia powinni być świadomi możliwości wystąpienia DDI i ADE z CBD i strategicznie ustalać schematy leczenia pacjentów i zarządzania nimi, uwzględniając jednocześnie potrzeby pacjentów dotyczące terapii uzupełniających lub alternatywnych.
Lista leków, których nie należy łączyć z CBD
Według Wydziału Medycyny Uniwersytetu Indiana, środki farmaceutyczne i leki, w przypadku których mogą istnieć przeciwwskazania do stosowania ich wraz z CBD, obejmują:
- steroidy i kortykosteroidy – np. hydrokortyzon, kortyzon, prednizon, triamcynolon i deksametazon
- inhibitory reduktazy HMG CoA (statyny) – np. atorwastatyna, fluwastatyna, lowastatyna, prawastatyna, pitawastatyna, symwastatyna i rosuwastatyna
- blokery kanału wapniowego – np. amlodypina, diltiazem, felodypina, izradypina, nikardypina, nifedypina, nisoldypina i werapamil
- leki przeciwhistaminowe – np. bromofeniramina, cetyryzyna, chlorfeniramina, klemastyna, difenhydramina, feksofenadyna i loratadyna
- prokinetyki (leki na ruchliwość) – np. domperidon, metoklopromid, lewosulpiryd, renzapryd i pruklopryd
- leki przeciw wirusowi HIV – np. abakawir, didanozyna, emtrycytabina, lamiwudyna, stawudyna, alafenamid tenofowiru i fumaran dizoproksylu, zydowudyna
- modulatory immunologiczne – np. immunoglobuliny, środki immunosupresyjne i immunostymulujące (szczepionki bakteryjne i wirusowe)
- benzodiazepiny – np. alprazolam, klobazam, klonazepam, klorazepat, chlordiazepoksyd, diazepam, estazolam i lorazepam
- leki przeciwarytmiczne – np. amiodaron, flekainid, prokainamid, propafenon, chinidyna i tokainid
- antybiotyki – np. amoksycylina, doksycyklina, cefaleksyna, cyprofloksacyna, klindamycyna, metronidazol, azytromycyna, sulfametoksazolo-trimetoprim, amoksycylina-klawulanian i lewofloksacyna
- środki znieczulające – np. barbiturany, amobarbital, metoheksital, tiamylal, etomidat, ketamina i propofol
- leki przeciwpsychotyczne – np. arypiprazol, asenapina, kariprazyna, klozapina, lurazydon, olanzapina, kwetiapina, risperidon i zyprazydon
- leki przeciwdepresyjne – np. citalopram, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, sertralina, wortioksetyna i wilazodon
- leki przeciwdrgawkowe – np. acetazolamid, karbamazepina, klobazam, klonazepam, etosuksymid, fosfenytoina, gabapentyna, lakozamid, lamotrygina, lewetyracetam, metsuksymid, nitrazepam, okskarbazepina, prymintoina, kalobarbitan, kwas aldehydowodorowy, kwas aldehydowy , chlorowodorek tiagabiny i zonisamid
beta-blokery – np. acebutolol, atenolol, betaksolol, betaksolol, bisoprolol fumaran, karwedilol, esmolol, labetalol, metoprolol, nadolol, nebiwolol, penbutolol, propranolol, sotalol i tymolol - inhibitory pompy protonowej (PPI) – np. omeprazol, lanzoprazol, pantoprazol, rabeprazol, esomeprazol i dekslanzoprazol
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – np. aspiryna, celekoksyb, diklofenak, diflunisal, etodolak, ibuprofen, indometacyna, ketoprofen, ketorolak, nabumeton, naproksen, oksaprozyna, piroksykam, salsalat, sulmetin
- blokery angiotensyny II – np. azylsartan, kandesartan, eprosartan, irbesartan, losartan, olmesartan, telmisartan i walsartan
- doustne środki hipoglikemiczne – np. sulfonylomoczniki, meglitynidy, biguanidy, tiazolidynodiony, inhibitory α-glukozydazy, inhibitory DPP-4, inhibitory SGLT2 i cykloset
- pochodne sulfonylomocznika – np. glynaza, mikronaza, amaryl, diabinese, glukotrol, tolinaza i tolbutamid
Istnieją również inne leki znane jako „proleki”, które muszą być najpierw metabolizowane do postaci związków terapeutycznych, gdyż w przeciwieństwie do większość leków same w sobie nimi nie są.
Innymi słowy, związek ten przed spożyciem jest nieaktywnym środkiem leczniczym, który dopiero po spożyciu, gdy znajdzie się w organizmie przetwarzany jest na związek aktywny.
Jeśli ich przetwarzanie takich środków zależne od układu CYP, inhibitory mogą powodować, że w organizmie znajdzie się niewystarczająca ilość aktywnego związku leczniczego, co może skutkować nieosiągnięciem pożądanego efektu terapeutycznego.
Na przykład jednym z takich proleków jest kodeina, która jest metabolizowana do morfiny. Podobnie lisdeksamfetamina pod markami Vyvanse i Concerta – dwa popularne leki na ADHD, które również należą do tej kategorii.
Dlaczego należy skonsultować zażywanie CBD z lekarzem
Powyższa lista leków, które mogą wchodzić w interakcje z CBD, nie jest w żadnym wypadku wyczerpująca i nie obejmuje wszystkich leków, które mogą wchodzić w interakcje z CBD. Nie wszystkie wymienione powyżej kategorie leków będą zawsze wchodzić w interakcje (chociaż jeśli zażywasz jeden z tych leków, zaleca się zachować ostrożność).
Z tego powodu ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed użyciem jakiegokolwiek oleju lub innego produktu zawierającego CBD. Lekarz jest w stanie nie tylko udzielić porady w zakresie możliwych interakcji na poziomie CBD-lek, ale może również monitorować terapeutyczne i uboczne skutki zarówno CBD, jak i przyjmowanych leków. Specjalista może również pomóc w dostosowaniu dawek zarówno leku, jak i CBD tak, aby można było przyjmować oba te związki jednocześnie i bezpiecznie.
Interakcje CBD z lekami – podsumowanie
Profil bezpieczeństwa CBD został pozytywnie oceniony na podstawie licznych badań, które wykazały, że suplement ten jest dobrze tolerowany i bezpieczny w użyciu, a jednocześnie rzadko wywołuje jakiekolwiek poważne skutki uboczne. CBD jest związkiem, który ma głęboki wpływ na wiele różnych układów w organizmie, co czyni go niezwykle skutecznym środkiem terapeutycznym w wielu schorzeniach. Jednocześnie warto pamiętać, że CBD może wchodzić w interakcje z innymi lekami. przez co powinno być spożywane z ostrożnością i rozsądkiem.
