Kannabidiol jest coraz bardziej znany ze swoich właściwości przeciwnowotworowych. Jednak czy przeciwnowotworowe działanie CBD zostało udowodnione?
Rak szyjki macicy to problem wielu kobiet. Coraz więcej z nich szuka innego rozwiązania niż klasyczne metody, które w większości są do inwazyjne, a niekiedy wymagają operacji. Sprawdziliśmy zatem czy CBD w leczeniu raka szyjki macicy może być skuteczne.
Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy to rodzaj nowotworu, który tworzy się w komórkach szyjki macicy. Znajduje się ona w dolnej części macicy i jest łącznikiem między jamą macicy, a pochwą. Większość nowotworów ma swój początek właśnie w komórkach na jej powierzchni. Rak szyjki macicy jest jedną z głównych przyczyn zgonów amerykańskich kobiet.
Uważa się, że zakażenia przenoszone są drogą płciową przez różne szczepy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest to kluczowy czynnik, który odgrywa największą rolę w rozwoju większości przypadków raka szyjki macicy.
Pomimo reakcji obronnej układu odpornościowego, u niektórych kobiet wirus HPV przeżywa lata. To często sprawia, że niektóre komórki szyjki macicy, stają się rakowe i powodują tym samym rozwój nowotworu.
Ryzyko zachorowania można zmniejszyć, wykonując regularne badania takie jak wymazy cytologiczne i test przesiewowy, który wykrywa obecność komórek nowotworowych. Ważne jest, aby podczas stosunku seksualnego, stosować prezerwatywy. Można również otrzymać szczepionkę, która chroni przed zakażeniem wirusem HPV, zmniejszając przy tym ryzyko zachorowania.
Rodzaje raka szyjki macicy
Rak szyjki macicy może przyjmować różne postacie. Do rodzajów tego nowotworu należą:
- Rak płaskonabłonkowy – dotyczy komórek nowotworowych, które tworzą się w wyściółce szyjki macicy. To najczęściej spotykany rodzaj, występujący w około 90% przypadków;
- Gruczolakorak – dotyczy komórek rakowych, które tworzą się w komórkach wytwarzających śluz;
- Rak mieszany – to połączenie raka płaskonabłonkowego i gruczolakoraka.
Po udanej diagnozie, co do rodzaju, lekarz prowadzący przypisuje nowotworowi stopień zaawansowania. Klasyfikacja etapów wskazuje czy rak się rozprzestrzenił, a jeśli tak – jak bardzo. Wyróżnia się cztery etapy zaawansowania raka szyjki macicy:
Stadium 1. Nowotwór jest niewielki i zlokalizowany. Nie rozprzestrzenił się do innych części ciała.
Stadium 2. Nowotwór jest większy i może rozprzestrzeniać się poza szyjkę macicy, macicę i/lub węzły chłonne macicy jednak nadal nie dotarł do innych części ciała.
Stadium 3. Nowotwór rozprzestrzenił się na dolną część pochwy i/lub do miednicy. Może również dotyczyć moczowodów, ale nie rozprzestrzenił się na pozostałe części ciała.
Stadium 4. Rak szyjki macicy rozprzestrzenił się poza miednicę i inne części ciała oraz narządy takie jak płuca, nerki lub mózg.
Objawy raka szyjki macicy
We wcześniejszych stadiach rozwoju raka szyjki macicy często nie występują żadne objawy. W późniejszych etapach, kiedy nowotwór jest już bardziej zaawansowany, mogą występować poniższe dolegliwości:
- krwawienie z pochwy po stosunku, między miesiączkami lub po menopauzie,
- wodniste, krwawe upławy, które mogą być gęste i mieć nieprzyjemny zapach,
- ból miednicy,
- ból podczas stosunku.
Inne objawy, odczuwalne zwłaszcza po rozprzestrzenieniu się nowotworu:
- problemy z oddawaniem moczu,
- opuchnięte nogi,
- niewydolność nerek,
- ból kości,
- utrata masy ciała,
- brak apetytu,
- zmęczenie.
Leczenie raka szyjki macicy
Najczęstszymi metodami leczenia inwazyjnego są zabiegi chirurgiczne i radioterapia. Do innych popularnych metod należą również chemioterapia i terapia biologiczna.
Interwencje farmaceutyczne
Chemioterapia wykorzystuje silne leki do zabijania komórek rakowych i jest zwykle stosowana jako leczenie ambulatoryjne w szpitalu, gabinecie lekarskim lub niekiedy w domu pacjenta. Onkolodzy decydują się na zastosowanie tej metody przede wszystkim, kiedy rak szyjki rozwinął się miejscowo lub rozprzestrzenił na inne części ciała. Chemioterapia stosowana jest cyklicznie – najpierw w fazie intensywnego leczenia, a kolejno następuje okres rekonwalescencji.
Terapia biologiczna lub immunoterapia celuje w określone części komórek odpornościowych, które są włączane lub wyłączane, aby wywołać odpowiednią odpowiedź immunologiczną. Wykorzystuje się genetycznie zmodyfikowane białka, które blokują naturalnie występujące na komórkach białko, docelowo zmniejszając guzy i/lub spowalniają ich wzrost.
Ukierunkowane leczenie farmakologiczne koncentruje się na słabych punktach obecnych w komórkach rakowych i walczeniu z nimi za pomocą odpowiednich leków, które mogą spowodować śmierć komórek rakowych. Leczenie to często łączy się z chemioterapią i jest opcją w przypadku zaawansowanego raka szyjki macicy.
Interwencje niefarmaceutyczne
Operacja mająca na celu usunięcie komórek raka szyjki macicy, którą obejmuje:
- Konizacja LEEP lub zimnego noża – stosowana w celu usunięcia lub zniszczenia komórek rakowych, tylko w przypadku, gdy znajdują się na powierzchni szyjki macicy;
- Biopsja stożkowa – polega na wycięciu kawałka tkanki szyjki macicy w kształcie stożka, przy jednoczesnym pozostawieniu nienaruszonej reszty. Jest to zwykle wymagane, kiedy guz jest mały i/lub pacjentka rozważa zajście w ciążę w przyszłości;
- Trachelektomia – to operacja usunięcia szyjki macicy, która jest zalecana we wczesnym stadium rozwoju raka. Dzięki temu, szyjka macicy wraz z otaczającymi ją tkankami, zostaje usunięta, ale macica pozostaje nienaruszona. Podobnie jak w przypadku biopsji stożkowych, pozwala to na zajście w ciążę w przyszłości;
- Histerektomia – polega na usunięciu szyjki macicy, macicy, a czasem również części pochwy i pobliskich węzłów chłonnych. Radykalna histerektomia wskazana jest w większości przypadków wczesnych stadiów tego typu nowotworu, aby zapobiec nawrotom – jeżeli pacjentka nie chce zajść w ciąże w przyszłości.
Radioterapia – polega na wykorzystaniu promieniowania na komórki raka szyjki macicy w celu ich uszkodzenia lub zatrzymania ich wzrostu. Promieniowanie to oddziałuje tylko na te komórki rakowe, które zostały objęte obszarem leczenia. Można wyróżnić:
- Promieniowanie zewnętrzne – wykorzystuje się tu urządzenie do radioterapii, które kieruje wiązkę promieniowania na miednicę. Zabiegi trwają tylko kilka minut i wykonywane są zwykle 5 dni w tygodniu przez 5-6 tygodni. Czasami ostatnia wizyta kończy się dodatkową dawką promieniowania.
- Promieniowanie wewnętrzne (znane również jako brachyterapię) – pochodzi z kapsułki zawierającej materiał radioaktywny, który lekarz umieszcza w szyjce macicy. Implant ten emituje promieniowanie w pobliżu guza, które niszczy komórki rakowe oszczędzając większość zdrowej tkanki wokół niego.
CBD w leczeniu raka szyjki macicy
Badania i dowody naukowe dotyczące stosowania CBD na raka szyjki macicy
Dowody kliniczne dotyczące wykorzystania CBD na raka szyjki macicy jako realną opcję leczenia są bardzo obiecujące.
Kannabidiol hamuje rozwój komórek rakowych poprzez regulację inhibitora tkankowego metaloproteinazy macierzy pozakomórkowej (MMP-1)
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Biochemical Pharmacology, sprawdzono potencjalną rolę inhibitorów tkankowych (TIMP), które biorą udział w degradacji niektórych elementów mikrośrodowiskowych macierzy otaczających guzy.
Przyczynia się to do możliwości migracji komórek nowotworowych i powstania przerzutów i angiogenezy. Do analizy wykorzystano ludzkie komórki nowotworowe szyjki macicy i płuc.
W badaniu skoncentrowano się na potencjalnej funkcji regulacyjnej TIMP w przeciwinwazyjnym działaniu CBD wraz z możliwym udziałem receptorów kannabinoidowych (CBR), kanałów receptorów wanilioidowych przejściowego potencjału 1 (TRPV1), aktywacją kinaz białkowych aktywowanych mitogenami (MPAKs) oraz inwazją komórkową CBD w tym procesie.
Wyniki badania potwierdziły, że CBD zmniejsza inwazyjność komórek nowotworowych. Zidentyfikowano również ekspresję TIMP, która jest wyzwalana przez CBR i TRPV1, które są ważnymi mediatorami tego procesu.
Naukowcy doszli do wniosku, że CBD wprowadza nowy mechanizm hamowania inwazji komórek rakowych. Kannabidiol wykazuje zatem działanie przeciwnowotworowe co oznacza, że CBD w leczeniu raka szyjki macicy, może być jedną z opcji terapetycznych.
Hamowanie proliferacji komórek raka szyjki macicy przez kannabidiol
Naukowcy z Wydziału Nauk Biologicznych Kent State University również zbadali antyproliferacyjny wpływ CBD na linie komórkowe raka szyjki macicy. Wyniki opublikowano w 9th Joint Meeting of AFERP, ASP, GA, JSP, PSE and SIF; Copenhagen, Denmark w 2016 roku.
Dzięki przeprowadzonemu badaniu wykazano, że CBD skutecznie hamuje proliferację komórek raka szyjki macicy, jednocześnie indukując apoptozę (śmierć komórki) prawie wszystkich komórek raka szyjki macicy w ciągu 24 godzin od styczności z CBD.
Ponadto, w ciągu kilku godzin leczenia, komórki rakowe wykazywały również cechy paraptozy, czyli alternatywnego sposobu zniszczenia komórki. Naukowcy uważają to za świetną alternatywę szczególnie w przypadku komórek nowotworowych odpornych na apoptozę.
Wyniki analizy sugerują, że kannabidiol wywiera działanie antyproliferacyjne za pośrednictwem wielu mechanizmów zatem CBD leczeniu raka szyjki macicy może mieć w tej kwestii potencjał.
Kannabidiol hamuje wzrost komórek rakowych i indukuje apoptozę w komórkach raka szyjki macicy
W kolejnym badaniu z 2016 roku, opublikowanym w czasopiśmie BMC Complementary and Alternative Medicine , naukowcy porównali antyproliferacyjne działanie surowego ekstraktu z konopi siewnych oraz CBD.
Działanie te weryfikowano pod kątem różnych linii komórkowych raka szyjki macicy, aby ocenić skuteczność w każdym przypadku. Wyniki wskazują, że zarówno surowy ekstrakt z Cannabis sativa, jak i CBD mogą zmniejszyć żywotność komórek rakowych i zatrzymać proliferację komórek w trzech różnych liniach komórek raka szyjki macicy.
Warto zaznaczyć, że CBD wywoływało również apoptozę, która odgrywa rolę motoryczną w niszczeniu komórek rakowych poprzez m.in fragmentację, a następnie rozpad jądra i kurczeniu się komórek rakowych. Naukowcy doszli wówczas do wniosku, że samo CBD, jest w stanie zapobiec wzrostowi komórek nowotworowych raka szyjki macicy indukując ich śmierć.
Można zatem wnioskować, że CBD potencjalnie może być wykorzystywane w terapii przeciwnowotworowej szyjki macicy. Należałoby jednak przeprowadzić kolejne badania, które jednoznacznie potwierdziłyby tę teorię.
Niepotwierdzone dowody dotyczące skuteczności CBD w leczeniu raka szyjki macicy
Większość niepotwierdzonych dowodów dotyczących stosowania oleju CBD na raka szyjki macicy dotyczy działania leczniczej marihuany, a nie samego CBD. Przykładem jest jedna z kobiet z Nowej Zelandii, która twierdziła, że olej z konopi siewnych wyleczył jej raka, podczas gdy był to olej z konopi indyjskich, stosowany po to, aby pomóc zwalczyć skutki uboczne, których doświadczyła po chemioterapii.
CBD jako wsparcie w leczeniu raka szyjki macicy
Większość dowodów dotyczących CBD w leczeniu raka szyjki macicy, wskazuje na to, że może być ono wsparciem w terapii uzupełniającej. Pomaga przede wszystkim w zmniejszeniu bólu i stanów zapalnych. Wiele osób cierpiących na tę dolegliwość może też sięgać po olej CBD w celu złagodzenia efektów ubocznych chemioterapii, takich jak problemy ze snem, uczucie lęku czy depresja.
Dotychczas przeprowadzono również badanie kliniczne, dotyczące wpływu CBD na sen i lęk. Wyniki udowodniły, że CBD jest pomocne przy problemach z zasypianiem oraz napadach lękowych. Podobnie jest w przypadku kobiet chorujących na raka szyjki macicy – CBD może dodatkowo wspierać pacjentki, zmniejszając stres, lęk, depresję oraz poprawiać jakość snu. Może się to przyczynić do poprawienia ogólnego nastroju i samopoczucia pacjentki.
CBD na raka szyjki macicy – podsumowanie
Zarówno naukowe, jak i anegdotyczne dowody sugerują, że CBD w leczeniu raka szyjki macicy może być skuteczne. Kannabidiol może pomóc pacjentkom przede wszystkim, w zmniejszeniu bólu neuropatycznego wywołanego chemioterapią, stanów zapalnych, nudności i wymiotów.
Jeżeli Ty lub ktoś z Twojego otoczenia chcielibyście sięgnąć po CBD, należy przekonsultować to z lekarzem. Pomoże on w przygotowaniu odpowiedniej dawki i planu leczenia z uwzględnieniem innych metod, dzięki czemu leczenie będzie bezpieczne i skuteczne.
